Διαβητικό Πόδι: Μάθετε Ό,τι Πρέπει Να Γνωρίζετε

To διαβητικό πόδι αποτελεί μια κατάσταση η οποία σχετίζεται με τον σακχαρώδη διαβήτη, όπως θα δούμε στη συνέχεια όπου θα δοθεί ο ορισμός του. Ακόμα, θα μιλήσουμε σχετικά με τα στάδια της πάθησης, την κλινική εικόνα της, το πώς διαγιγνώσκεται και το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, ώστε να αποφευχθούν οι πιθανές επιπλοκές.   

Τι είναι το διαβητικό πόδι

Το διαβητικό πόδι είναι μια πάθηση από την οποία πάσχουν ασθενείς με σάκχαρο και έχει άμεση σχέση με την αιμάτωση του ποδιού. Τα προβλήματα που σχετίζονται με την πάθηση αυτή μπορεί να είναι πιο ήπια, όπως μια απλή δερματική αλλοίωση, ή πιο σοβαρά και να θέτουν σε κίνδυνο τα πάσχοντα πόδια. Χαρακτηριστικά τέτοια προβλήματα είναι η πληγή σε διαβητικό πόδι, το έλκος διαβητικού ποδιού, η φλεγμονή σε διαβητικό πόδι και οι λοιμώξεις, κυρίως λόγω της ύπαρξης περιφερειακής μικροαγγειοπάθειας και διαβητικής νευροπάθειας από τις οποίες πάσχουν συχνά οι διαβητικοί ασθενείς.

Διαβητικό πόδι

Τα προβλήματα που δημιουργεί το σάκχαρο

Είναι γνωστό πως το σάκχαρο δημιουργεί με την πάροδο των ετών βλάβη στα τριχοειδή αγγεία όλου του σώματος όπως τα άκρα, την καρδιά, τον εγκέφαλο, τους νεφρούς, τα περιφερικά νεύρα. Με τη διαδικασία αυτή στα νεύρα των άκρων, ειδικά των κάτω, αναπτύσσονται με τα χρόνια μόνιμες βλάβες, που έχουν σαν συνέπεια τη μόνιμη απώλεια της αισθητικότητας των άκρων και ειδικά του πέλματος και των δακτύλων.

Αυτό σημαίνει πως επώδυνα ερεθίσματα στις περιοχές αυτές, όπως μικροτραυματισμοί, δεν γίνονται αντιληπτά από το άτομο που πάσχει, με αποτέλεσμα να ανοίγουν στο δέρμα πύλες εισόδου μικροβίων. Σε συνδυασμό με την ελλιπή αιμάτωση των περιοχών αυτών λόγω μικροαγγειοπάθειας, και σε έδαφος υψηλού σακχάρου στο αίμα, τα μικρόβια πολλαπλασιάζονται και μπορεί να δημιουργήσουν μέχρι και διαβητική γάγγραινα στην περιοχή που έχει προσβληθεί. Αν υπάρχει στο άκρο που έχει προσβληθεί στένωση ή απόφραξη μιας αρτηρίας σε κεντρικότερο σημείο, τότε η αιμάτωση είναι ακόμα μικρότερη και η κλινική εικόνα πολύ χειρότερη.

Ποια είναι τα στάδια της πάθησης

Τα στάδια του διαβητικού ποδιού είναι 5 και είναι τα εξής:

  • 1ο στάδιο: Στο αρχικό στάδιο δεν υπάρχει κάποια ορατή αλλοίωση του δέρματος, αλλά μια παραμόρφωση των οστών η οποία θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα τον τραυματισμό του.
  • 2ο στάδιο: Στο δεύτερο στάδιο εμφανίζεται ένα μικρό έλκος ή φλύκταινα που, όμως, σχετίζεται μόνο με την επιδερμίδα.
  • 3ο στάδιο: Στο τρίτο στάδιο η παθολογία αφορά πια και τους εν τω βάθει ιστούς, ενώ υπάρχει πιθανότητα να έχουμε και οστεομυελίτιδα.
  • 4ο στάδιο: Στο τέταρτο στάδιο το δάκτυλο ή ένα τμήμα του κάτω άκρου νεκρώνεται μερικώς.
  • 5ο στάδιο: Στο πέμπτο στάδιο του διαβητικού ποδιού, έχουμε εκτεταμένη νέκρωση του κάτω άκρου.

Συμπτώματα διαβητικού ποδιού

Τα συμπτώματα του διαβητικού ποδιού εξαρτώνται από το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η πάθηση και είναι πολύ σημαντικό για έναν ασθενή με σακχαρώδη διαβήτη να γνωρίζει ποια είναι αυτά. Ο λόγος είναι πως, σε πολλές περιπτώσεις, δεν δίνεται ιδιαίτερη σημασία στα πρώτα συμπτώματα που συνδέονται με τα διαβητικά πόδια με αποτέλεσμα η κατάσταση να επιδεινώνεται. Προκειμένου να μην συμβεί κάτι τέτοιο, συστήνεται στους ασθενείς με διαβήτη να μην παραλείπουν τους απαραίτητους τακτικούς ελέγχους του σακχάρου τους και να βρίσκονται σε επικοινωνία με τον γιατρό τους

Μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα του διαβητικού ποδιού είναι τα παρακάτω:

  • ξηροδερμία
  • στιλπνότητα 
  • ερεθισμός
  • ερυθρότητα
  • ωχρότητα
  • αποχρωματισμός
  • μελάνιασμα
  • κυάνωση
  • οίδημα (πρήξιμο)
  • αύξηση θερμοκρασίας
  • κάλοι
  • φουσκάλες
  • μούδιασμα
  • μυρμήγκιασμα
  • απώλεια τριχών του ποδιού
  • οξύς πόνος, πολλές φορές πιο έντονος τις βραδινές ώρες

Διάγνωση: Με ποιες εξετάσεις γίνεται

Για τη διάγνωση του διαβητικού ποδιού συνήθως δεν απαιτούνται εξειδικευμένες εξετάσεις, καθώς μπορεί να διαπιστωθεί εύκολα μέσω της κλινικής εξέτασης και της μέτρησης του σακχάρου. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις ενδέχεται να χρειαστεί να γίνει και περαιτέρω έλεγχος ώστε να διαπιστωθεί αν υπάρχει και αγγειοπάθεια ή νευροπάθεια.

Θεραπεία: Ποια είναι η κατάλληλη αντιμετώπιση

Η θεραπεία της συγκεκριμένης πάθησης διαμορφώνεται σε μεγάλο ποσοστό από το στάδιο στο οποίο βρίσκεται. Σε κάθε περίπτωση, η αντιμετώπιση, η οποία είναι κατά βάση συντηρητική, θα πρέπει να είναι άμεση, προκειμένου να περιοριστεί η ένταση των συμπτωμάτων και να αποφευχθούν τα πολύ σοβαρά προβλήματα τα οποία συνδέονται με το διαβητικό πόδι.  

Στα συντηρητικά μέσα για την αντιμετώπιση της συμπτωματολογίας και ταυτόχρονα της πρόληψης πιο σοβαρών προβλημάτων εντάσσεται:

  • η σωστή ρύθμιση του σακχάρου
  • η πολύ καλή τοπική φροντίδα των κάτω άκρων και ο καθαρισμός των πληγών και του νεκρού δέρματος, με ειδικά επιθέματα για παράδειγμα
  • ο τακτικός έλεγχος των περιφερικών αγγείων από αγγειοχειρουργό
  • η ενυδάτωση του δέρματος
  • η τακτική και σωστή περιποίηση των νυχιών και των κάλων
  • η χρήση άνετων και μαλακών παπουτσιών, ειδικών για διαβητικούς   
  • η φαρμακευτική αγωγή, όπως αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα που βοηθούν τη μικροκυκλοφορία, βιταμίνες που ενισχύουν τα περιφερικά νεύρα και, ενδεχομένως, ανάλογα με το πρόβλημα, και τοπικούς αντισηπτικούς παράγοντες

Όταν ο ασθενής παρουσιάζει ήδη λοίμωξη χρειάζονται άμεσα αντιβιοτικά, αντιαιμοπεταλιακά, ρύθμιση του σακχάρου και πλήρης έλεγχος του αγγειακού δικτύου των κάτω άκρων (αορτή, λαγόνιες αρτηρίες, αρτηρίες των κάτω άκρων), που συνήθως βρίσκονται να πάσχουν.

Μια ακόμα επιλογή στα πλαίσια της θεραπείας του διαβητικού ποδιού είναι η χρήση αυτόλογων αυξητικών παραγόντων, τους οποίους λαμβάνουμε κατευθείαν από το αίμα του ασθενή. Αφού ληφθούν, τους τοποθετούμε στα έλκη ώστε να επουλωθούν πιο γρήγορα

Ανάλογα με το στάδιο της πάθησης, τα συμπτώματα που παρουσιάζει ο ασθενής και την ακριβή κατάσταση της υγείας του, ο γιατρός θα προτείνει και τις κατάλληλες ενέργειες για την αντιμετώπισή της. 

Επιπλοκές αν δεν αντιμετωπιστεί

Το διαβητικό πόδι το οποίο αφήνεται χωρίς την κατάλληλη θεραπεία συνδέεται με διάφορες επιπλοκές, οι οποίες είναι οι εξής:

  • το έλκος διαβητικού ποδιού
  • οι λοιμώξεις των ιστών
  • η περιφερική νευροπάθεια
  • η διαβητική αρτηριοπάθεια
  • η σήψη
  • η γάγγραινα

Σε κάποιες περιπτώσεις, όταν οι επιπλοκές του διαβητικού ποδιού είναι πολύ σοβαρές και δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με άλλους τρόπους, ενδέχεται να πραγματοποιηθεί ακρωτηριασμός του κάτω άκρου.

Ο αγγειολόγος-αγγειοχειρουργός Γεώργιος Ι. Ρόκας βρίσκεται στη διάθεσή σας για να σας ενημερώσει πλήρως αναφορικά με το τι είναι διαβητικό πόδι και να λύσει όποια απορία έχετε για την πάθηση. Επικοινωνήστε μαζί του τηλεφωνικά και κλείστε το ραντεβού σας σε Αθήνα, Ρόδο, Λαμία ή Λάρισα, για την απαραίτητη διάγνωση και τον σχεδιασμό ενός εξατομικευμένου πλάνου αντιμετώπισης. Ο ιατρός χειρουργεί στο Νοσοκομείο Metropolitan Αθήνας, στη Λαμία και στη Λάρισα χειρουργεί στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας και στο νησί της Ρόδου στο EUROMEDICA Ρόδου.

Υπηρεσίες