Αθηροσκλήρωση - Αθηρωμάτωση: Ενημερωθείτε Πλήρως Σχετικά Με Την Πάθηση
Η αθηροσκλήρωση, η οποία είναι γνωστή και ως αθηρωμάτωση ή αρτηριοσκλήρυνση, αποτελεί μια πάθηση που συναντάται πιο συχνά σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας. Στο κείμενο που ακολουθεί θα μάθουμε τι είναι η πάθηση αυτή και η αθηρωματική πλάκα. Ακόμα, θα μιλήσουμε σχετικά με τα αίτια, τους παράγοντες κινδύνου και τα συμπτώματα της νόσου, στην ήπια και την πιο βαριά μορφή της. Τέλος, θα δούμε με ποιες εξετάσεις επιτυγχάνεται η διάγνωσή της, καθώς και πώς θεραπεύεται η αθηρωματική πλάκα
Τι είναι η αθηροσκλήρωση - αθηρωμάτωση
Η αθηροσκλήρωση είναι μια χρόνια πάθηση κατά την οποία προκαλείται βλάβη στις μεγάλες και μεσαίου μεγέθους αρτηρίες, λόγω των λιπιδίων τα οποία υπάρχουν στα τοιχώματα των αρτηριών. Η LDL χοληστερόλη, η “κακή” χοληστερίνη όπως λέγεται συνήθως, και όλα τα λιπίδια που υπάρχουν στο αίμα, συσσωρεύονται στα τοιχώματα των αρτηριών με την πάροδο του χρόνου, δημιουργώντας την αθηρωματική πλάκα, και τις στενεύουν.
Τι προκαλεί την αθηροσκλήρωση
Η αθηροσκλήρωση προκαλείται, όπως ήδη αναφέρθηκε, εξαιτίας της ύπαρξης λιπιδίων στα τοιχώματα των αρτηριών, τα οποία με τον καιρό τις στενεύουν. Στην περίπτωση της πάθησης αυτής, τα αίτια ή οι παράγοντες κινδύνου όπως μπορούν να ονομαστούν καλύτερα, είναι:
- το οικογενειακό ιστορικό
- η παχυσαρκία
- η διατροφή που είναι πλούσια σε ζωικά λίπη
- η μειωμένη “καλή” χοληστερόλη και, ταυτόχρονα, η αυξημένη “κακή”
- ο αυξημένος αριθμός τριγλυκεριδίων
- ο σακχαρώδης διαβήτης
- το κάπνισμα
- η καθιστική ζωή
- η έλλειψη άσκησης
- η ηλικία
Αθηροσκλήρωση: Ποια τα συμπτώματά της
Ως συνέπεια της στένωσης αρτηριών από τη δημιουργία της αθηρωματικής πλάκας, προκύπτει ανεπάρκεια στην παροχή οξυγόνου και αίματος στους ιστούς, με αποτέλεσμα την πρόκληση συμπτωμάτων που διαφέρουν ανά περίπτωση ασθενή, αναλόγως της αστηρίας η οποία αποφράσσεται. Μερικά παραδείγματα με συμπτώματα τα οποία αποδίδονται στην πάθηση της αθηροσκλήρυνσης περιγράφονται παρακάτω.
- Παρενέργειες όπως στηθάγχη ή έμφραγμα του μυοκαρδίου μπορεί να εμφανιστούν στις στεφανιαίες αρτηρίες, οι οποίες τροφοδοτούν με αίμα την καρδιά.
- Οι καρωτίδες αρτηρίες που τροφοδοτούν με αίμα το κεφάλι, πιο συνηθισμένη συνέπεια μιας απόφραξης αυτών είναι ζάλη, πονοκέφαλος, σύντομη απώλεια όρασης ή ακόμα και εγκεφαλικό επεισόδιο.
- Στις λαγόνιες αρτηρίες, που τροφοδοτούν με αίμα τα κάτω άκρα, ενδέχεται να εμφανιστεί πόνος κατά το περπάτημα. Σε σοβαρές περιπτώσεις, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε γάγγραινα.
Διάγνωση: Οι εξετάσεις με τις οποίες γίνεται
Η διάγνωση της αγγειακής νόσου περιλαμβάνει την κλινική εξέταση του ασθενή από τον αγγειολόγο-αγγειοχειρουργό, καθώς και ορισμένες απεικονιστικές εξετάσεις.
Αντικειμενική εξέταση
Ο αγγειοχειρουργός ψηλαφεί (αισθάνεται), ακούει και εξετάζει τον ασθενή για ενδείξεις στένωσης των αρτηριών.
Απεικονιστικές εξετάσεις
Στις απεικονιστικές εξετάσεις για τη διάγνωση της αθηροσκλήρωσης περιλαμβάνονται οι παρακάτω:
- Το triplex αγγείων: Είναι μια έγχρωμη υπερηχογραφική εξέταση που βοηθά τον αγγειοχειρουργό να αξιολογήσει την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα αγγεία και τη βατότητά τους. Του επιτρέπει να εντοπίσει το σημείο απόφραξης μιας αρτηρίας και να διενεργήσει περαιτέρω απεικονιστικές εξετάσεις.
- Η μαγνητική αγγειογραφία: είναι μια πιο λεπτομερής εξέταση από το triplex, παρέχοντας πληροφορίες σχετικά με το μέγεθος της απόφραξης, τη βατότητα των αγγείων και τη γενική δομή της ανατομίας των αγγείων.
- Η αξονική αγγειογραφία: Γίνεται μέσω σύγχρονων αξονικών τομογράφων και είναι ιδιαιτέρως χρήσιμη, καθώς παρέχει εξαιρετικά σημαντικές πληροφορίες σε περιπτώσεις μεγάλων αγγείων του ανθρώπινου σώματος και ανευρυσμάτων.
- Η ψηφιακή αγγειογραφία: είναι μια διαδικασία κατά την οποία χρησιμοποιείται ενδοαρτηριακή έγχυση σκιαγραφικού για να μπορέσει ο αγγειοχειρουργός να δει, ενώ γίνεται η έγχυση, τη βατότητα (ανοιχτότητα) και την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα αγγεία. Η ψηφιακή αγγειογραφία εξακολουθεί να αποτελεί την καλύτερη απεικονιστική μέθοδο για την εξέταση των αγγείων του σώματος, ιδίως πριν από τη χειρουργική επέμβαση.
Θεραπεία: Ποιες οι μέθοδοι για την αντιμετώπισή της
Η αθηροσκλήρωση μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά, αλλά συνήθως απαιτείται χειρουργική επέμβαση.
Η συντηρητική θεραπεία
Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει σωματική άσκηση και άλλα μέτρα για να ελεγχθούν τα λιπίδια του αίματος, όπως αντιαιμοπεταλιακούς παράγοντες ή αγγειοδιασταλτικά.
Η χειρουργική θεραπεία
Η χειρουργική θεραπεία της αθηροσκλήρωσης πραγματοποιείται συνήθως αν και εφόσον η νόσος διαγνωστεί νωρίς, επιτρέποντας την παρέμβαση του αγγειοχειρουργού. Ευτυχώς, υπάρχουν σήμερα λίγες περιπτώσεις όπου είτε η καθυστερημένη διάγνωση είτε η λανθασμένη θεραπεία αποτρέπει την επέμβαση.
Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει την πραγματοποίηση παράκαμψης, το γνωστό “by pass”, καθώς και την αγγειοπλαστική των αρτηριών. Η καλύτερη θεραπεία για τον εκάστοτε ασθενή θα εξαρτηθεί από την εξέταση του ασθενούς από τον αγγειοχειρουργό και τις διαγνωστικές εξετάσεις του.
Μετά την επέμβαση
Μετά την επέμβαση είναι πολύ σημαντικό για τον ασθενή να ακολουθεί τις οδηγίες οι οποίες έχουν δοθεί από τον αγγειοχειρουργό, προκειμένου η ανάρρωση να είναι όσο το δυνατόν πιο σύντομη. Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να αναφερθούν και τα παρακάτω μέτρα, τα οποία είναι σημαντικό να ληφθούν μετά την επέμβαση αλλά και προληπτικά για τη δημιουργία αθηρωματικής πλάκας. Αυτά είναι τα εξής:
- υγιεινό πρόγραμμα διατροφής
- ένταξη άσκησης στην καθημερινότητα
- κανονικό βάρος
- κόψιμο καπνίσματος
- ρύθμιση αρτηριακής πίεσης, σακχάρου, χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων
Αρτηριοπάθεια κάτω άκρων
Η περιφερική αρτηριακή νόσος ή περιφερική αρτηριοπάθεια προκαλείται εξαιτίας της εμφάνισης αθηρωματικής πλάκας στο τοίχωμα των αρτηριών των κάτω άκρων, από την οποία προκαλείται σημαντική μείωση της παροχής αίματος στα πόδια. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως είναι η αδυναμία κατά τη βάδιση και το άλγος (πόνος), αλλά και σε κλινικές εκδηλώσεις όπως είναι για παράδειγμα η γάγγραινα.
Αρτηριακό by pass - Αρτηριακή παράκαμψη
Αρτηριακή παράκαμψη (by pass)
Στην περίπτωση όπου μια αρτηρία των ποδιών αποφράσσεται, όποτε δεν είναι δυνατόν να περάσει αίμα μέσα από τον αυλό της και, επιπλέον, δεν επαρκεί για την αιμάτωση του ποδιού το παράπλευρο δίκτυο, τότε ένας αγγειοχειρουργός πρέπει να παρέμβει και να κάνει παράκαμψη της απόφραξης, επιτρέποντας αποτελεσματική παροχή αίματος στο άκρο που βρίσκεται περιφερικά στην απόφραξη.
Αυτό μπορεί να γίνει είτε με τη χρήση φλεβικού μοσχεύματος από τη φλέβα του ίδιου του ασθενούς, συνήθως από το ίδιο το άκρο του ασθενή, είτε με τη χρήση ειδικού συμβατού συνθετικού μοσχεύματος, συνήθως PTFE (πολυτετραφθοροαιθυλένιο) για την αποκατάσταση της ροής του αίματος στο πάσχον άκρο.
Η επέμβαση πραγματοποιείται συνήθως υπό γενική αναισθησία, αλλά μπορεί να γίνει και υπό επισκληρίδιο αναισθησία. Αυτό γίνεται με τη σύνδεση μιας υγιούς αρτηρίας με την κατεστραμμένη, δημιουργώντας μια νέα διαδρομή για τη ροή του αίματος γύρω από την απόφραξη. Για να είναι επιτυχής, το τμήμα της αρτηρίας που θα συνδεθεί με το μόσχευμα πρέπει να έχει καλή ροή αίματος και επαρκή διάμετρο για την αναστόμωση (σύνδεση μεταξύ τους). Επιπλέον, το άλλο άκρο από το μόσχευμα πρέπει να τοποθετηθεί σε ένα αρτηριακό δίκτυο που δεν έχει στενώσεις και βλάβες.
Για τα μοσχεύματα τα οποία τοποθετούνται σε περιφερικές αρτηρίες, υπάρχει περιορισμένο χρονικό διάστημα για το οποίο μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Ο αγγειοχειρουργός πρέπει να επιλέξει τον κατάλληλο χρόνο για την τοποθέτηση ενός τέτοιου μοσχεύματος αφού εξετάσει τον ασθενή και λάβει το ιστορικό του. Η διάρκεια ζωής ενός μοσχεύματος όπως αυτό εξαρτάται εν μέρει από τη συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνεται μετά τη χειρουργική επέμβαση και από το αν τηρούνται αυστηρά οι ιατρικές οδηγίες του ασθενή όσον αφορά την υγεία του.
Αγγειοπλαστική με stent
Η αγγειοπλαστική κατά την οποία χρησιμοποιείται μπαλόνι ή stent, ή ακόμα και συνδυασμός των δύο, αποτελεί μια σχετικά καινούρια μέθοδο αντιμετώπισης της ισχαιμίας των άκρων. Έχει εφαρμοστεί επιτυχώς σε κεντρικές αρτηρίες όπως είναι οι λαγόνιες αρτηρίες και η αορτή, αλλά όχι με εξίσου εντυπωσιακά αποτελέσματα σε περιπτώσεις περιφερικών αρτηριών των άκρων. Η αγγειοπλαστική με μπαλόνι ή stent είναι η βασική μέθοδος που επιλέγεται για ασθενείς οι οποίοι έχουν υποβληθεί στο παρελθόν σε αρτηριακή παράκαμψη των άκρων. Ακόμα, συστήνεται για ασθενείς, οι οποίοι είναι βαριά πάσχοντες, με αποτέλεσμα η επέμβαση by pass (αρτηριακή παράκαμψη) να μην αποτελεί επιλογή για εκείνους, καθώς δεν μπορούν να λάβουν νάρκωση ή περιοχική αναισθησία.
Η τοποθέτηση στεντ στις λαγόνιες αρτηρίες έχει πολύ καλά αποτελέσματα, με χαμηλά ποσοστά επαναστένωσης με την πάροδο του χρόνου και εξαιρετική βατότητα. Η υψηλή εξειδίκευση και η εμπειρία του αγγειοχειρουργού είναι απολύτως απαραίτητη για κάθε μία από τις μεθόδους οι οποίες αναφέρθηκαν για την αντιμετώπιση της περιφερικής αρτηριακής νόσου.
Εμβολεκτομή
Όταν ένας θρόμβος σχηματίζεται μέσα σε μια αρτηρία που έχει προσβληθεί από αθηρωματική πλάκα ή όταν ένας θρόμβος αποκολλάται από την καρδιά εξαιτίας αρρυθμίας και εμβολίζει μια αρτηρία των άκρων, τότε προκύπτει η εκδήλωση οξείας ισχαιμίας του άκρου, η οποία εκφράζεται με μούδιασμα, οξύ πόνο και αδυναμία βάδισης και στάσης. Πρόκειται για μια κατάσταση η οποία κρίνεται ως επείγουσα και η χειρουργική επέμβαση πρέπει να γίνει μέσα σε 6 με 12 ώρες, για να αποφευχθούν μόνιμες βλάβες.
Σε περιπτώσεις αρτηριακής εμβολής, η εμβολεκτομή είναι η μοναδική λύση. Η διαδικασία πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία και με καθετήρες που εισάγονται στις αρτηρίες. Ανάλογα με την έκταση της βλάβης που έχει προκληθεί στο αγγείο ή τον χρόνο ο οποίος έχει μεσολαβήσει από την αρτηριακή εμβολή, είναι μερικές φορές δυνατό να πραγματοποιηθεί και μια επιπλέον επέμβαση, όπως είναι η επέμβαση by pass (αρτηριακή παράκαμψη) ή η διάνοιξη της αρτηρίας με τη χρήση stent. Σε περίπτωση παραμέλησης μιας αρτηριακής εμβολής και μη έγκαιρης αντιμετώπισής της, μπορεί να έχουμε ακρωτηριασμό του άκρου ή ακόμη θάνατο.
Ο αγγειολόγος-αγγειοχειρουργός Γεώργιος Ι. Ρόκας βρίσκεται στη διάθεσή σας για να σας ενημερώσει πλήρως αναφορικά με την αθηροσκλήρωση και να λύσει όλες σας τις απορίες σχετικά με τις τιμές των θεραπειών και για ό,τι άλλο είναι χρήσιμο να γνωρίζετε. Επικοινωνήστε μαζί του μέσω τηλεφώνου και κλείστε το ραντεβού σας σε Αθήνα, Ρόδο, Λαμία ή Λάρισα, για την απαραίτητη διάγνωση και τον σχεδιασμό ενός εξατομικευμένου θεραπευτικού πλάνου. Ο ιατρός χειρουργεί στο Νοσοκομείο Metropolitan Αθήνας, στην Λαμία και στην Λάρισα χειρουργεί στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας και στο νησί της Ρόδου στο EUROMEDICA Ρόδου.
Αγγειολόγος αγγειοχειρουργός Αθήνα – Αγγειολόγος αγγειοχειρουργός Ρόδο – Αγγειολόγος Αγγειοχειρουργός Λαμία – Αγγειολόγος αγγειοχειρουργός Λάρισα
